Bilinen sokak fotoğrafçılığının aksine “İnsan ve Geometri” diye adlandırdığım “Sokak Fotoğrafçılığı” türü, içinde çok fazla mimari fotoğrafçılık kriteri barındırdığı için, büyük oranda “Mimari Fotoğrafçılık” alanına da giriyor. Dünya genelinde “Minimalist Sokak Fotoğrafçılığı” diye adlandırılan teknik, sokakta iki farklı tekniği birleştirdiğiniz için sizi fazlasıyla disipline ediyor. Peki nedir bu “İnsan ve Geometri” dediğimiz “Sokak Fotoğrafçılığı” ?
Aslında klasik anlamda bilinen “Sokak Fotoğrafçılığı” ile bağlantılı olan, aynı davranış biçimlerinin uygulandığı, ancak ek olarak mimari formların, perspektif kontrolünün, simetrik bakışın, grafik öğelerin ve geometrik şekillerin bilerek kompozisyona dâhil edildiği bir alan… Özellikle (istisnaları bulunmakla birlikte) mimari fotoğrafçılığın altın kuralı olarak kabul edilen “yatayların ve düşeylerin sensör ( film ) düzlemine paralel hale getirilmesi” zorunluluğu kesin olarak uygulanmaktadır.. Eldeki standart lenslerle bunun yapılması pek kolay olmadığı için konuya ve objektiflerin perspektife etkisine iyi hakim olmak gerekmektedir. Ayrıca kompozisyonu destekleyecek grafik öğeler, çizgiler, ışık-gölge, hareket ve ilgi merkezi gibi öğeler da dikkatle kontrol altında tutulmalıdır. Sokakta kesinlikle müdahaleden uzak kompozisyonlar oluşturulmalı, kadraj içine girecek kişi ya da kişilerin en doğal halleri yakalanmalıdır.
Sokakta Davranış
Öncelikle sokakların ruhunu iyi bilmelisiniz! İnsanlara müdahale etmeden fotoğraf çekmeniz gerektiğinden, anlık fotoğraflardan ziyade, uygun durumların oluşması (kafanızda oluşan sonuç kompozisyonun görünmesi) için uzun süreler beklenilmesi gerekir. Bu yüzden sabırlı olmalısınız. Fotoğrafı gördükten sonra yapılacak pasif düzenleme yüzünden kafanızda oluşan sonuç kompozisyonun karşınızda oluşmasını beklemelisiniz. Bunun için önce ışık kollanır, en uygun bakış noktası bulunur, daha sonra gereken bakış yüksekliği seçilir, uygun odak uzunluğu belirlendikten sonra tıpkı bir avcı gibi sessizce avın kadraja girmesi beklenir! Makinanın konuya çok uzun süre doğrultulması dikkati çekeceğinden hızlı şekilde tüm kontroller yapılıp fotoğrafın alınması gerekmektedir. www.huseyinaldirmaz.net
Hangi Ekipman?
Hangi marka olursa olsun küçük fotoğraf makineleri kullanmak sokakta işinizi fazlasıyla kolaylaştıracaktır. En azından benim için böyle. Günümüz teknolojisinde aynasız fotoğraf makineleri, sokak fotoğrafçılığı için en iyi seçenek. İki senedir kullandığım Fujifilm gövde ve Fujinon lensler, küçüklükleriyle sokakta görünmez olmamı sağlıyor. (Bu arada bazı lenslerin biraz büyük olduğunu itiraf etmeliyim J ) Mümkün olduğunca kullanımı basit fotoğraf makinaları seçmelisiniz ki; makina ayarlarının içerisinde kaybolmak yerine fotoğrafa odaklanabilesiniz. Sokakta ne kadar amatör görünürseniz, o kadar az dikkat çekersiniz. Büyük fotoğraf makinesi çantalarından da uzak durulmalı. www.huseyinaldirmaz.net
Hangi Ayarlar ?
Sokakta fotoğraf çekerken, kendimizi bir sokaktan diğerine savururken, saatler süren uzun yürüyüşler bizi beklemekte. Bu yüzden makina üzerinde kullanacağınız ayarların sizi yavaşlatmaması gerekmekte. Sokaklarda ışık sürekli değişir, bir anda gölge alanlardan ve ışıklı bir alana geçebilirsiniz bu sizin pozlama kontrolü yapmanızı zorlaştırabilir. Genelde geniş alan derinliği tercih edileceğinden, en uygun ayar diyafram öncelikli moddur. Diyaframı ışığın durumuna göre f:8 ya da f:11 gibi değerlerde tutmak iyi bir fikir olabilir. Bununla birliktegöz ucuyla enstantane değerini de sürekli kontrol etmekte fayda var. Ben genelde diyafram öncelikli modda çalışırım, f:8 gibi bir değer girdikten sonra isoyu da otomatiğe alırım. Ancak auto (otomatik) isoda da belli ayarlar yapmakta fayda var. İsoyu 200 ve maksimum 6400 aralığında otomatiğe alıp (6400 iso da bile Fujifilm nefis görüntü veriyor J ) enstantane değerimi minimum 1/100 veya 1/125 e ayarlayarak devam etmekteyim. Tabi sokakta çekeceğiniz konuya, kullanacağınız alan derinliğine ve vermek istediğiniz etkiye göre ayarları değiştirmeniz gerekebilir. Mesela hareket üzerinde çalışacağınız bir konu görmüşseniz hemen enstantane öncelikli moda geçmeli ve hareket üzerinde yaratmak istediğiniz etkiye göre bir enstantane değeri belirlemelisiniz. Mesela hareket hissi vermek istiyorsanız 1/15 gibi bir değer ya da hareketi dondurmak istiyorsanız 1/125-250 gibi değer girmelisiniz. Yarı otomatik modlar sizin sokakta sadece ve sadece fotoğrafa odaklanmanızı sağlayacaktır. ( Bu ayarlar kişiye ve konuya göre değişiklik gösterecektir. )
Kompozisyonun Üstesinden Gelmek
Sokaklar genel olarak kalabalıktır, özellikle İstanbul gibi metropollerde yaşam 24 saat boyunca durmadan akmaktadır. Kalabalık kompozisyonlar gözün konuya odaklanmasını güçleştireceği gibi; bir de bunun üzerine uyguladığımız teknik mümkün olduğunca konunun minimize edilmesini gerektiriyorsa işimiz bir hayli zorlaşacaktır. İyi bir fotoğraf gördüğünüzde beklemeniz gerekiyorsa beklemelisiniz, ne kadar süreceğinin bir önemi olmaksızın fotoğrafı alana kadar beklemelisiniz. Sokakta her şey fotoğrafın öznesi olabilir, renk ya da anlam kontrastı, uyum, zaman ve hareket, ifade, yansıma, ilginç bir karakter ve mimari formlar gibi… Mümkün olduğunca sadeleştirilerek çeşitli kompozisyonlar elde edilebilir, önemli olan dikkatle çevreyi kontrol etmek ve her an çekime hazır olmaktır. Bazen konu anlık karşınızda beliriverir, işte tam o anda hızlı bir şekilde deklanşöre basabilmelisiniz. Bilgi, birikim ve deneyim bu noktada çok önemlidir.
Işık ve Gölge
Işık, fotoğrafın olmazsa olmazıdır ve biz bunu çok iyi biliyoruz. Mimari formların fazlasıyla dikkate alındığı bu tarz sokak fotoğrafçılığında ışığın mümkün olduğunca yatay olarak alınması bizim için çok önemlidir, çünkü; yanal ışığın mimari formlarda oluşturacağı gölgelenme 2 boyutlu bir izdüşüm olan fotoğrafta bize 3. boyut etkisini vermektedir. Bu nedenle esasen günün tam ortasında fotoğrafa çıkmak, ışık açısından pek işimize yaramayacaktır. Dikey gelen güneş ışığı, dibe düşen sert gölgelerle birlikte renklerin de soluklaşmasına yol açacaktır. Bu yüzden bulunduğunuz bölgeye göre sabah ve akşam saatlerinin çok verimli kullanılması gerekmektedir. Gölgelerin uzamasını görüntülemek için genelde ters ve yarı ters ışıkları çok severiz. Aynı zamanda ters ışığın, sokaktaki insanlar üzerinde oluşturduğu çevresel ışık etkisi de insanları koyu arka plandan koparmak için çok önemlidir. Işıkla birlikte oluşan gölgeler de (hele de yüksek kontrastlı fotoğraflar istiyorsanız) bizim için vazgeçilmezdir ve gölgelere fazlasıyla ihtiyacınız var demektir. Yatay ışıkla birlikte sokakların içine giren ışık, yapıların oluşturduğu uzun ve geometrik şekillere sahip gölgelenmeler oluşturur. Bunları kaçırmamak ve iyi kompozisyonlar oluşturmak gerekir. Özellikle ters ışıkta fotoğraf çekerken dikkat etmeniz gereken önemli konulardan biri de, ışığın lense dik bir açıyla çarpması sonucu oluşan “lens flare” denilen ışık parlamalarından kaçınmak gerektiğidir. Bu parlamalar bir kusur olarak karşımıza çıkacak ve fotoğrafta vermek istediğimiz etkinin önüne geçerek olumsuz bir durum oluşturacaktır. Bunu önlemek için öncelikli olarak parasoley kullanılmalı, eğer bu işe yaramıyorsa bakış noktanızı bir miktar değiştirerek ışığın lense dik açıyla çarpmasının önüne geçilmelidir. Unutulmamalıdır ki; ışığı vurgulamak için gölgelere, gölgeleri vurgulamak için ise ışığa ihtiyacımız bulunmaktadır.
Gözü Yönlendirme
“İnsan ve Geometri” vurgusu yapmak istediğimizde grafik öğeler, geometrik şekiller ve çizgileri sıklıkla kullanmaktayız. Ancak bu öğeleri nasıl kullanmanız gerektiğini de çok iyi bilmeniz gerekiyor. Makinanın kesinlikle terazide tutulması, yatay ve düşeylerin sensör düzlemine paralel hale getirilmesi, çapraz çizgiler, diyagonaller gibi birçok konunun dikkatlice kontrol altında tutulması ve doğru ayarlanması gerekiyor. Çizgileri ve şekilleri kullanarak gözü ilgi merkezine yönlendirmek için bakış noktanızı ve yüksekliğinizi doğru ayarlamanız gerekir. Kompozisyon oluştururken yatay çizgilerin durağan olduğunu unutmamalısınız dolayısıyla dikey veya çapraz çizgileri kullanmak gerekir. Özellikle diyagonallerden çıkan çapraz çizgileri insan gözü takip etme eğilimindedir. Bu nedenle de, çizgilerin nereye doğru hareket ettiği, ilgi merkezinin yerleştirileceği noktanın tespiti açısından önem kazanmaktadır. Diyagonallerden çıkan çapraz çizgiler nereye doğru hareket ediyorsa ilgi merkezi de o noktaya yerleştirilmelidir ki fotoğraf amacına ulaşsın. www.huseyinaldirmaz.net
Karar An’ı
Sokak fotoğrafçılığında en önemli konulardan biridir “Kritik An” ! Konuya müdahale etmeksizin çalışma yapmanız gerektiğinden, her an tetikte ve hazır olmalısınız! Önsezilerinize güvenmeli ve konuyu kadraj içine girdikten sonra belli bir süre dikkatle takip etmelisiniz. Bu arada belli noktalarda deklanşöre basıp fotoğraflar alabilirsiniz. Ama unutmamanız gereken şey, kadraj içindeki olay ya da hareketin doruk noktasına ulaştığı anı kesinlikle kaçırmamanız gerektiğidir! Bu yüzden dekalanşöre bastıktan sonra sakın ekrandan fotoğrafı kontrol etmeye kalkmayın ve konu kadrajınızdan çıkana kadar takip etmeyi sürdürün. Hareketi dondurmak gerektiğini unutmayın ve enstantane öncelikli moda geçerek yüksek bir perde hızı ( 1/250 ve üzeri ) belirleyin. Konuyu iki şekilde takip edebilirsiniz; ilki kadrajınızı ayarladıktan sonra sabit kalarak konunun kadraja girmesini beklemek ve en uygun anda deklanşöre basmaktır. İkincisi ise konu ile birlikte hareket etmeniz gereken durumlardır ki sizi daha fazla zorlar. Sizin de konuyla birlikte dönmeniz, özellikle arka plan kontrolünü yapmak ve hareket halindeyken düzgün bir kadraj almanızı zorlaştıracaktır. İnsan ve geometri yani minimalist sokak fotoğrafçılığında ben, çok büyük oranda kadrajımı oluşturduktan sonra sabit kalarak gerekli düzenlemeyi yapıyor ve çekimi uygun an’da bitiriyorum.
Simetrik Bakış Noktası
Kompozisyon içinde bir mimari yapı varsa ve simetrik bir bakışla fotoğraf almak istiyorsak bakış noktası ve yüksekliğinin önemi çok büyüktür. Öncelikle bakış noktası seçilir, yapı üzerinde yatay ve düşey kontrolü yapılır, daha sonra simetriyi yatayda mı yoksa düşeyde mi aradığımıza göre sağ-sol veya alt-üst mesafelerin kusursuzca eşit hale getirilmesi gerekir ve kompozisyonun en önemli oyuncusu olan modelin kadraja girmesi beklenir ve en uygun anda deklanşöre basılarak fotoğraf bitirilir. Bu teknik bir hayli zordur çünkü tüm bu kontrolleri yapmak için makinanızı konuya doğrultup vizörden sürekli bakarak kompozisyon oluşturulur ve bu halde modelin kadraja girmesi beklenir. Dikkat etmeniz gereken konulardan biri de kadraja girecek kişinin sizi gördüğü anda önünüzden geçmemek için beklemesi ya da arkanızdan dolaşmasıdır. Bunun önüne geçmek için mimari yapıdan biraz uzaklaşmak iyi bir fikirdir bir zoom lensle gerekli yakınlaştırmayı yapabilirsiniz. Bir diğer yol eğer arkanızda yapıdan uzaklaşacak gerekli mesafe yoksa, son an’a kadar makinanızı konuya doğrultmaktan kaçınmaktır. Model kadraja girdikten sonra son bir hamle ile makinanızı konuya doğrultup, hızlıca gerekli kontrolleri yaparak fotoğrafı bitirmeniz gerekir ki bu yol çok daha zordur. Bu nedenle elinizdeki fotoğraf makinesinin küçük olması işinizi fazlasıyla kolaylaştıracaktır.
Yansımalar
Sokaklar yapıları itibari ile birçok farklı şekilde yansıma çıkarabilirler karşımıza. Bir mağaza camından yansıyan görüntü, bir vapur camında beliren yansıma, yerdeki su birikintisindeki yansıma gibi… Bazen sadece yansıma bir fotoğraf olabilirken bazen de görüntünün kendisi ve yansıması aynı karede farklı bir fotoğraf oluşturabilir. Duruma göre en doğru kompozisyonu oluşturmak gerekir. Özellikle zemindeki su birikintisi veya yağmurla ıslanan sokaklardaki yansımayı doğru kadrajlayabilmek için bakış yüksekliğinizi zemine en yakın noktaya kadar indirmek gerekir. Islanmış bir zeminde bunu yapabilmek için ya üstünüzün kirlenmesini ve ıslanmasını göze alarak yere yatacaksınız ya da ekranı dönebilen bir fotoğraf makinası edinip bu sorunu kökten çözeceksiniz. Kullandığım Fujifilm Xt1 model makinamın ekranı dönebildiği için bu tarz çekimleri yere oturmadan rahatlıkla yapabilmekteyim. Ne çekersek çekelim konuyu olabildiğince minimize ederek ve kadraja dâhil olan yapılar üzerinde de gerekli perspektif kontrolünü yaparak fotoğrafı oluşturmaktayız.
Kontrast
Temel olarak zıtlığın neden olduğu bir vurgudur. Çeşitli kontrast kullanım biçimleri vardır. Bunlar; büyüklük bakımından kontrast – harekette kontrast – biçimde kontrast –renkte kontrast – içerikte kontrast gibi… Sokak fotoğrafçılığında sık karşımıza çıkan konulardandır. Anlam kontrastı genelde bize en güçlü fotoğrafı verir. Bununla birlikte renk kontrastı da aynı etkiyi yaratabilir. Kontrast bir konu görüldüğünde, konu hareketli ise hızlı bir şekilde kompozisyonu oluşturup fotoğrafı almalısınız.
Uyum
Uyumu iki ya da daha çok öğenin birbirini hareket, biçim, renk ve ton değerleri bakımından desteklemesi olarak açıklayabiliriz. Bu öğeler açısından bir uyum görüldüğünde, örneğin bir cami önünde onunla uyumlu bir model -çarşaflı bir kadın vs- gerekiyorsa, uzun süre beklenmeli ve uygun model geldiğinde fotoğraf alınmalıdır. İnsan ve geometri tarzı sokak fotoğrafçılığında yukarıda da belirttiğim gibi anlık fotoğraflardan ziyade genelde kafamızdaki fotoğrafı almak amacımız olmalı ve bunun için uzun süre beklememiz gerekmektedir.
Bakış açınızı değiştirin..
Sokakta bir konuyu fotoğraflamak istediğimizde, konuyu ilk gördüğümüz an’da makineyi doğrultup deklanşöre basarak çekimi bitirmenin çok kolay olduğunu düşünebilirsiniz. Unutmamamız gereken şey, her koşulda çekeceğimiz konu için birden çok bakış noktası olabileceğidir. İyi bir sokak fotoğrafçısı olabilmek için bir konu üzerinde özellikle perspektif, bakış noktası, bakış uzaklığı ve bakış yüksekliği konularında ustaca kontrol sağlamak gerekmektedir. Bu doğrultuda konu etrafında dönerek en uygun açının hangisi olduğuna karar verdikten sonra fotoğraf çekilmelidir. Bunu yaparken ışık da çok iyi hesaplanmalıdır.
Aşağıdaki iki fotoğrafta sadece bakış yüksekliğini değiştirerek konunun ciddi biçimde değiştiği görülmüştür. İlk fotoğraf konuya yukarıdan bir bakış noktası seçilerek sağ üst köşesinden bakılarak çekilmiştir. Grafik çizgiler ve geometrik şekillerle birlikte bir insan öğesi eklenerek fotoğraf bitirilmiştir. İkinci fotoğraf daha önce saptanmış olan ikinci bakış yüksekliğinden çekilmiştir. Bu kez merdivenlerden aşağı inilerek aşağıdan bir bakış noktası belirlenmiş ve kadrajın sol alt köşesinden yukarı doğru bir kadraj belirlenmiştir. İkincide elimizde bambaşka bir fotoğraf vardır. Sadece bakış yüksekliği değiştirilerek ortaya iki farklı kompozisyon çıkmış, her iki fotoğraf için de gerekli odak uzaklığı, pozlama, konuya olan uzaklık ve gerekli diğer ayarlar ayrı ayrı yapılmıştır.
Etkileşim
Sokakta karşımıza çıkabilecek anlık fotoğrafların sayısı çok fazladır. İnsan ve geometri tarzında anlık fotoğraflarda bile kadraja giren tüm yapılarda veya derinlemesine sokak görüntülerinde perspektif kontrolü gibi konulara dikkat edilmelidir.. Bazen kompozisyon içine girmiş 2 farklı öge arasında bir etkileşim olur ve bir anda karşınızda beliriverir, işte o anda aralarındaki o ilişkiyi gösterecek bir fotoğraf yakalamak gerekir. Bu ilişki bazen bir bakışma, bazen de bir temas olabilir. Bu gibi durumlarda hızlı davranmanın önemi yanında fotoğraf makinanızın kullanım kolaylığı da çok önemlidir. O anda makinanın ayar kadranları ya da menüsü içinde kaybolmak hiç istemeyeceğimiz bir durumdur. Bu yüzden makinanızın mümkün olduğunca basit ve kullanımının kolay olması işinizi kolaylaştıracağı gibi sizin sadece fotoğrafa ve anlık görüntülere odaklanmanızı sağlayacaktır.
Hazır olun…
Diğer fotoğraf tekniklerinin aksine, sokakta her an tetikte ve hazır olmanız gerekmektedir. Sokağın köşesini döndüğünüz an karşınıza ne çıkacağını bilemezsiniz. Bu yüzden sokakta gezerken makinanız hep omzunuzda ve açık konumda olmalıdır. Makinanızı çantanızda taşımayı aklınıza bile getirmeyin! Makina üzerindeki ayarlarınızın da anlık bir görüntüde sizi yarı yolda bırakmayacak şekilde hazır olması gerekir. Manuel kullanımdan ziyade diyafram veya enstantane öncelikli bir mod kullanmak çok daha akıllıcadır. Toplu taşım araçlarında özellikle vapur veya trenlerde her an tetikte olun! Vapur yolculuklarında oturmayın! Bir aşağı, bir yukarı sürekli gezin! Karşınıza mutlaka bir sürü fotoğraf çıkacaktır. Toplu taşım araçları insan manzaraları konusunda çok zengindir, unutmayın! İnsanları rahatsız etmeden, müdahalede bulunmadan doğal halleri ile yakalamaya çalışın! Bunu yaparken kendinizi belli etmemeniz ve hızlı olmanız çok önemlidir. Eğer sizi farkedecek olurlarsa selam verin, gülümseyin ve tartışmaya mahal vermeden oradan uzaklaşın. Gözlem yeteneğinizi artırın, sokaklarda turist anlayışı, kafasıyla gezmeyin ve fotoğraf çekmek için orada olduğunuzu unutmayın, kendinizi sokakların akışına bırakın.
Çerçeve
Bazen anlatmak istediğimiz konuyu, çerçevemizin içine bir başka çerçeve ekleyerek vurgulamak isteriz. Özellikle mimari formları bu anlamda sıklıkla kullanırız. Çerçeve kullanımı, mesajın daha rahat algılanmasını sağladığı gibi, derinlik etkisini artırarak kompozisyonumuzu görsel olarak da güçlendirir. Bir mimari yapının belli bir kısmını, hemen önümüzdeki ağaç dallarını ya da eski bir antik kentin kemerlerini çerçeve olarak kullanabiliriz. Eğer çerçeve olarak mimari bir yapı kullanılıyorsa yatay ve düşey kontrolünün iyi yapılması gerekmektedir. Aksi halde makinayı eğri veya aşağı-yukarı eğmekten kaynaklı olarak yapı devriliyormuş hissi uyandıralabilir. Burada tek amacımız ilgiyi bir çerçeve içinde tutmak ve izleyicinin dikkatini o noktaya yöneltmek olmalıdır.
Mimari Formların Kontrolü
Sokak fotoğrafçılığı- insan ve geometrinin en can alıcı noktası mimari formlardır. Yazının başında da belirttiğim gibi; Bakış noktamıza göre, yatay ve düşeylerin ya da sadece düşeylerin kesin olarak sensör (film ) düzlemine paralel hale getirilmesi (istisnaları olmakla birlikte) en sık uyguladığımız tekniktir. Sokak fotoğrafçısının, sürekli kadrajında olan mimari yapılarla baş etmeyi bilmesi gerekmektedir. Yapının ne kadarını kadraja dâhil edeceği, hangi bakış noktası ve yüksekliğini kullanacağı önemlidir. Bazen fotoğrafın öznesi, bazen de fon olarak kullandığımız yapılar üzerinde perspektif kontrolü yapma konusuna hâkim olunmalıdır. Buraya kadar sanki mimari fotoğraftan bahsediyormuşuz gibi düşünülebilir, ancak sokakta insan ve gometri çalışacaksanız durum bundan ibarettir.
Bu noktada geniş açılı lenslere fazlasıyla ihtiyaç duymaktayız ve geniş açı lenslerin perspektife olan etkisine de kesin olarak hakim olmamız gerekmektedir. Kullandığınız lensin fazla distorsiyon yapmayan bir lens olması çok önemlidir. Benim de kullandığım Fujinon 10-24 f:4 lens neredeyse hiç distorsiyon yapmıyor. Sonrasında photoshopta uzun süreler uğraşmak istemiyorsanız buna dikkat etmeniz gerekmektedir. Kadraja dahil edeceğimiz ilgi merkezini hangi boyutta ve hangi noktaya yerleştireceğimizi iyi hesaplamalıyız. Genel olarak ilgi merkezini uzak noktaya yerleştiriyoruz, ancak leke değerinin çok güçlü olmasına da dikkat ediyoruz. Fotoğrafın sadece mimari ya da sokak portresi gibi algılanmaması için ilgi merkezinin yeri ve uzaklığı çok önemli.
Perspektif
Perspektif vurgusu yapmak için her zaman geniş açılı lenslere başvuruyoruz. Yapıları gereği arka planı uzaklaştırmaları ve küçültmeleriyle birlikte perspektif etkisini fazlasıyla güçlendiriyorlar. Dar bir sokakta ya da bir yapının uzun bir koridorunda bir fotoğraf çekeceksek perspektif vurgusu yapmak akıllıca bir davranıştır çünkü derinlik hissi ile birlikte ilgi merkezini de minimize etme şansı verir bize.
Perspektif etkisini artırmanın bir diğer yolu da konuya simetrisinden bakmak ve en uzak noktayı mutlaka kadraja dahil etmektir. Konuya göre bakış noktanızı değiştirebilirsiniz elbette. Amaç neyi, nasıl anlatmak istediğinize göre değişecektir.
Zaman ve Hareket
Fotoğrafın gerçek dünyanın 2 boyutlu bir izdüşümü olduğunu biliyoruz. Bazen fotoğrafa 3. boyut etkisi kazandırmak isteriz. Bunu genelde alan derinliği ve ışık-gölge faktörlerini kullanarak yapabiliyoruz. Ancak bir de fotoğrafta zaman boyutu vardır ki, hiç göz ardı edilmemesi gerekmektedir.. Anlık fotoğrafların ya da genel çekimlerin çoğunda hareketin doruk noktasını gösterebilmek için an’ı donduracak bir perde hızı ile çekim yapıyoruz. ( 1/125-250 gibi )
Eğer bunun tam tersi bir etki verilmek isteniyorsa yani fotoğrafta hız ve hareket izlenimi aktarılmak isteniyorsa yapılacak şey makinamızın hızını yani enstantane değerini düşürmek demektir. Düşük enstantane değerinde çalışmak görüntünün sensör üzerine nokta olarak değil uzayan renk lekeleri olarak kaydedilmesini sağlar ki, bu da hareketin dondurulduğu çekimlerin aksine izleyiciye hareket hissini yansıttığı için soyutlanmış bir görüntü elde etmenizi sağlar. Ben bu sonucu “fotoğrafa zaman boyutu eklemek” şeklinde ifade etmekteyim. Fotoğrafta “bulanıklık” ile “hareket izi”nin aynı şey olmadığını sakın unutmayın!.
Dikkat edilmesi gereken şey hareket hissi vermek istediğiniz model dışında, sahnede hareketsiz olan diğer tüm öğelerin mutlak net olması zorunluluğudur. Aksi halde makinanın titremesinden kaynaklı tüm sahne bulanıklaşacak ve fotoğraf işe yaramayacaktır. Bazen de “pan tekniği” uygulayarak tüm sahne üzerinde hareket izi almak isteyebilirsiniz ki, bunun için bu tekniğe hakim olmak ve hangi ayarları kullanacağınızı bilmeniz gerekmektedir.
Son olarak…
Hep söylediğimiz gibi, bol bol iyi fotoğraf arayıp bakın, konuya uygun kitaplar okuyun. Özellikle perspektif üzerine bilgi sahibi olun. Mimari fotoğrafçılık, grafik çizgiler, geometrik şekiller , ışık ve gölge ile ilgili bol bol fotoğraf üretin. Fotoğraflarınızı bu konuda uzman bir fotoğrafçıyla paylaşın ve yapıcı eleştiri isteyin ve en önemlisi eleştiriye kesinlikle açık olun, bilmediğinizi kabul edin, öğrenme kapınızı sonuna kadar açın. Gözünüzü bu konuda eğitmek için bol vakit ayırın ve sadece bu konuda fotoğraf çekmeye odaklanın. Şunu unutmayın fotoğrafta ilerleme asla bir an’da olmaz, belli bir süre geçmesi gerekecektir. Haftada bir fotoğraf çekerek ilerleme kaydetmeniz zordur fotoğrafı mümkün olduğunca hayatınızın merkezine koyun. Yeteneğiniz varsa ilerleme kaydetmeniz kaçınılmazdır. Son olarak bir alıntı sözle bitireyim.
“Yetenek, ağır çalışma olmaksızın hiçbir şeydir, pratik yapmanın gücünü asla hafife almayın!”
Yazının ikinci bölümü yakında yayınlanacaktır.
Yazı ve fotoğraflar : Hüseyin Aldırmaz – Official Fujifilm X photographer
Her hakkı saklıdır. Bu yazı ve fotoğrafların izin almaksızın, hangi dilde ve hangi ortamda olursa olsun , tamamının ya da bir bölümünün kullanılması yasaktır.
Etiketler:fotoğraf eğitimleri, fotoğrafta kompozisyon, fujifilm, hüseyin aldırmaz, insan, insan ve geometri, ışık ve gölge, kentsel, kompozisyon, mimari fotoğraf, portre, sokak, sokak fotoğrafçılığı, street photography